Göklerdeki Ejderhanın Yükselişi ve Düşüşü: Çin’in Yok Edilen Filo Hikayesi
İlk Video Yayınımızla Karşınızdayız!
15. yüzyılda Ming Hanedanlığı’nın zirve dönemlerinde, Çin, dünya tarihinin en büyük deniz filosuna sahipti. Bu filo, Çin’in denizaşırı ticaretini güçlendiren ve Asya, Afrika hatta belki de Amerika kıtasına kadar yayılan seferlere çıkan devasa hazineler filosuydu. Ancak, bir kralın aldığı radikal kararlar sonucu bu güçlü filo yok edildi ve Çin, tarih sahnesinde bir adım geri çekildi. Bu, sadece Çin tarihini değil, dünya tarihinin akışını da etkileyen bir dönüm noktasıydı.
Zheng He ve Denizlerdeki Ejderha Filoları
1405 ile 1433 yılları arasında, Ming İmparatoru Yongle’nin emriyle, Zheng He adında bir amiral, yedi büyük deniz seferi düzenledi. Zheng He’nin filosu, 62 ana gemi ve 200’den fazla küçük destek gemisinden oluşuyordu. Bu dev gemiler, Batı’daki çağdaşlarından çok daha büyüktü. Örneğin, Zheng He’nin hazine gemileri yaklaşık 120 metre uzunluğundaydı; bu, aynı dönemde kullanılan Avrupa gemilerinin birkaç katı büyüklüğündeydi.
Gemiler altı yelkenle donatılmış, ileri navigasyon sistemleri ve güçlü bir organizasyon yapısı ile dünyanın en modern donanmasını temsil ediyordu. Bu filolar, Güneydoğu Asya, Hindistan, Arap Yarımadası ve Afrika kıyılarına kadar ulaştı. Bazı teorilere göre, Çinli denizciler bu dönemde Amerika kıtasına bile ulaşmış olabilir. Zheng He’nin seferleri sadece ticaret ve diplomasi için değil, aynı zamanda Çin’in gücünü göstermek amacıyla yapılmıştı.
Dönüşüm ve Yok Oluş: Çin’in İzolasyon Kararı
Zheng He’nin son seferinden birkaç yıl sonra, Ming İmparatorluğu içinde önemli değişimler yaşandı. Yongle’nin ölümünden sonra tahta geçen İmparator Hongxi ve ardından İmparator Xuande, Çin’in dışa açık politikalarını değiştirmeye başladı. Ancak asıl radikal dönüşüm, 15. yüzyılın ortalarında İmparator Zhengtong döneminde gerçekleşti.
Bu dönemde, Çin sarayındaki bazı muhafazakâr Konfüçyüsçü bürokratlar, denizaşırı ticaretin Çin kültürüne zarar verdiğine ve büyük deniz seferlerinin gereksiz kaynak israfı olduğuna inanıyordu. Ayrıca, Çin’in kendi kendine yeten bir medeniyet olduğu ve dış dünyadan etkilenmesinin tehlikeli olabileceği fikri yaygındı. Dini ve ideolojik sebepler, özellikle Budizm ve Konfüçyüsçülük etkisiyle, dış ticaret ve keşiflere olan ilgiyi azalttı.
İmparator, bu görüşlere destek vererek deniz ticaretini yasakladı, gemi yapımını durdurdu ve Zheng He’nin büyük filosunun yok edilmesi emrini verdi. Gemiler yakıldı, tersaneler kapatıldı ve denizaşırı seyahatlere çıkan tüccarlar ağır cezalarla karşı karşıya kaldı.
Sonuçları ve Tarihe Etkisi
Bu karar, Çin’in denizcilik gücünü tamamen kaybetmesine ve dünya sahnesinden çekilmesine neden oldu. Avrupa ülkeleri, aynı dönemde büyük keşif çağına adım atarken, Çin kendi içine kapandı. Bu, Çin’in 19. yüzyılda Batılı güçler tarafından sömürgeleştirilmesine kadar uzanan bir zincirleme olayın başlangıcı olarak görülebilir.
Çin’in terk ettiği denizcilik liderliği, Portekiz, İspanya ve daha sonra İngiltere gibi Avrupa güçlerinin eline geçti. Eğer Çin, filosunu yok etmeseydi ve deniz ticaretini devam ettirseydi, Amerika kıtasını Avrupalılardan önce keşfetme ihtimali oldukça yüksekti. Bu, dünya tarihinin akışını tamamen değiştirebilirdi.
Bir İbret Hikayesi
Çin’in gemi filosunu yok etme kararı, geçmişte alınan politik kararların bir milletin geleceğini nasıl şekillendirebileceğinin çarpıcı bir örneğidir. Zheng He’nin devasa gemilerinden geriye kalan sadece birkaç arkeolojik kalıntı ve tarihi kayıt olsa da, bu hikaye, keşiflerin ve özgüvenin önemini hatırlatan bir ders niteliğindedir. Çin’in bu kararı, sadece kendi tarihine değil, tüm insanlık tarihine damga vurmuş bir olay olarak tarihe geçmiştir.
