Hititlere Ait 3.300 Yıllık Tablet: Felaket ve Dini Ritüellerin İzleri
Türkiye’nin Kırıkkale ilinde bulunan 3.300 yıllık bir kil tablet, Hitit İmparatorluğu’nun tarihine ışık tutan önemli bir keşif oldu. Avuç içi büyüklüğündeki tablet, Hititlerin dört büyük şehrinin – başkent Hattuşa da dahil olmak üzere – felaketle sonuçlanan bir istilaya maruz kaldığını ve bu olayların dini ritüellerle bağlantılı olduğunu ortaya koyuyor.
Büklükale’de Önemli Bir Keşif
Mayıs 2023’te Japon Anadolu Arkeoloji Enstitüsü’nden arkeolog Kimiyoshi Matsumura ve ekibi tarafından Büklükale’de bulunan tablet, neredeyse mükemmel durumdaydı. Büklükale’nin Hitit krallığı döneminde önemli bir şehir olduğu biliniyor. Bu keşif, bölgenin Hitit başkenti Hattuşa düzeyinde bir kraliyet ikametgahı olduğunu gösteriyor.
Tabletin Çözümü ve İçeriği
Tablet, iki farklı dille yazılmış bir metin içeriyor: İlk altı satır Hititçe, geri kalan 64 satır ise Hurri dilinde. Çivi yazısıyla yazılmış metnin Hititçe kısmında, başkent Hattuşa dahil dört şehrin felakette olduğu belirtiliyor. Hurri kısmında ise zafer için edilen dualar yer alıyor. Hurri dilinin, Hititlerin dini ritüellerinde sıklıkla kullanıldığı biliniyor.
 |
| Arkeologlar Büklükale’nin 3000 yıldan fazla bir süre önce Hitit İmparatorluğu’nun önemli bir şehri olduğunu düşünüyor. C: Kimiyoshi Matsumura, Japanese Institute of Anatolian Archaeology University College London’dan Doç. Dr. Mark Weeden’in çevirisine göre dua, fırtına tanrısı Teşup’a hitaben yazılmış. Duada tanrıyı yüceltme, ilahi ataları övme ve insanlarla tanrılar arasındaki iletişim problemleri gibi konular işleniyor. |
Hitit İç Savaşı ve İstilalar
Tablet, Hitit kralı II. Tudhaliya’nın (MÖ 1380-1370) hüküm sürdüğü döneme tarihleniyor. Bu dönem, Hititler arasında iç savaşın yaşandığı, merkezî otoritenin zayıfladığı ve istilaların arttığı bir dönemdi. Tablet, Hititler için bu çalkantılı dönemin dini ve siyasi yansımalarını anlamak açısından büyük bir önem taşıyor.
Geç Tunç Çağı’nın Çöküşüyle Bağlantısı
Hitit İmparatorluğu, MÖ 12. yüzyılın başlarında Akdeniz çevresindeki diğer büyük uygarlıklarla birlikte çöküşe uğradı. Ancak bu tablet, çöküşten yaklaşık 200 yıl öncesine, Geç Tunç Çağı’nın erken dönemlerine işaret ediyor. Dolayısıyla, tabletin anlattığı felaketin, imparatorluğun sonunu getiren olaylarla doğrudan bağlantılı olmadığı düşünülüyor.
Bilimsel ve Kültürel Önemi
Bu keşif, Hitit tarihine dair yeni sorular doğururken, aynı zamanda dönemin dini ritüelleri ve politik çatışmaları hakkında önemli bilgiler sunuyor. Hititlerin dini inançları, Hurrice dualar ve kraliyet ritüelleri, imparatorluğun çöküşünden önceki kültürel dinamikleri anlamak için eşsiz bir pencere aralıyor.
Hashtag ve SEO
#Hititler #Tarih #Büklükale #Arkeoloji #Hurrice #Hititİmparatorluğu #AntikTablet #Teşup #Kırıkkale #ArkeolojikKeşif #GeçTunçÇağı #Tarihçe
