Carl Sagan
Venüs'ün yüzeyi 900 derece Fahrenheit sıcaklığındadır, bu da kalay veya kurşunu eritecek kadar sıcaktır. Peki, Venüs neden 900 derece Fahrenheit? Bunun sebebi sera etkisidir. O devasa atmosferin büyük kısmı karbondioksitten oluşur ve büyük miktarda karbondioksit ısıyı hapsederek bir gezegeni ısıtabilir.
Bunun, bize ilahi bir uyarı niteliğinde olduğunu düşünüyorum. Elbette bir zamanlar Venüslü bir türün yakıt tasarruflu arabalar kullanmayı reddettiğini ve gezegenlerinin bu hale geldiğini söylemiyorum. Aslında hikâye bundan çok daha ilginç, ama o konuya girmeyeceğim.
Ancak buradan çıkarılacak ders, sadece sera etkisinin var olabileceği değil, aynı zamanda büyük bir sera etkisinin son derece tehlikeli olabileceğidir. Eğer dünyamıza bakıp bilim insanlarının uyarılarını dinleyen biri, "Tüm bu sera etkisi meselesi sadece bir teori," diyorsa, ona Venüs'ün kaderini düşünmesini tavsiye ederim.
Carl Sagan’ın “o konuya girmeyeceğim” dediği konu, Venüs’ün geçmişine dair daha derin bilimsel ve tarihsel bir açıklamadır. Sagan, Venüs’ün bir zamanlar Dünya’ya daha çok benzeyen, daha ılıman ve yaşanabilir bir gezegen olabileceğini öne süren teorilere atıfta bulunuyor.
### **Carl Sagan’ın Venüs Teorisi**
Sagan, Venüs’ün geçmişte daha ılıman bir iklime sahip olduğunu ve zamanla aşırı sera etkisi nedeniyle bugünkü aşırı sıcak ve toksik atmosferine dönüştüğünü savunuyordu. Bu teoriye göre:
- **Başlangıçta Daha Ilıman Bir Venüs:** Venüs, milyarlarca yıl önce daha ince bir atmosfere ve belki de yüzeyinde sıvı suya sahipti. Güneş’ten gelen ışınlarla suyun buharlaşması başladı.
- **Sera Etkisinin Kontrolden Çıkışı:** Buharlaşan su, atmosferde sera etkisini artırarak gezegeni daha da ısıttı. Daha fazla ısınma, daha fazla buharlaşmaya ve karbondioksitin atmosfere salınmasına yol açarak bir kısır döngü oluşturdu.
- **Okyanusların Yok Olması:** Venüs’teki okyanuslar tamamen buharlaştı ve su buharı zamanla Güneş’ten gelen morötesi ışınlarla parçalanarak hidrojen uzaya kaçtı.
- **Karbon Döngüsünün Kaybı:** Dünya'da okyanuslar ve yaşam karbonu atmosferden çekerken, Venüs’te okyanuslar kaybolduğu için karbondioksit atmosferde birikerek aşırı sera etkisine yol açtı.
Sonuç olarak, Venüs aşırı sıcak (yaklaşık 900°F / 475°C), yüksek basınçlı ve sülfürik asit yağmurlarının olduğu yaşanmaz bir gezegene dönüştü.
### **Venüs’ten Dünya İçin Ders**
Sagan, Venüs’ün başına gelenin Dünya için bir uyarı niteliğinde olduğunu düşünüyordu. Atmosferde büyük miktarda karbondioksit birikiminin nasıl gezegensel bir felakete yol açabileceğini Venüs örneğiyle göstererek, Dünya’nın da benzer bir tehlikeyle karşı karşıya kalabileceğini vurguluyordu.
Kısacası, Sagan’ın bahsetmek istemediği ancak ima ettiği konu, Venüs’ün Dünya’nın gelecekte karşılaşabileceği bir “karbondioksit tuzağı” örneği olduğu fikridir.
