1/13/2025

Bilim insanları Dünya’nın derinliklerinde bulunan ‘gömülü bir gezegenin’ kalıntılarını keşfetti

Bilim insanları Dünya’nın derinliklerinde bulunan ‘gömülü bir gezegenin’ kalıntılarını keşfetti


‘Theia’ olarak bilinen gezegenin, bugün bildiğimiz haliyle Dünya’nın oluşumuna yardımcı olduğu düşünülüyor.


Evrenin büyüklüğü göz önüne alındığında, keşfedilmeyi bekleyen birçok gezegen ve yıldız olduğu kesin. Ancak bilim insanları, bu keşiflerden birinin burnumuzun dibinde olduğunu düşünüyor.

Kelimenin tam anlamıyla, üzerinde yürüdüğümüz toprağın altında.


Bu teori, Nature dergisinde yayınlanan bir makalede yer alıyor. Araştırmacılar, Theia adında eski bir gezegenin bugün bildiğimiz haliyle Dünya’nın oluşumuna katkıda bulunduğunu öne sürüyor.


İnsanlardan çok önce, Theia’nın yaklaşık dört milyar yıl önce Dünya’ya çarptığı ve bu çarpışmanın, gezegenin günümüzde “evimiz” dediğimiz kaya yığınına entegre olmasına neden olduğu düşünülüyor.


Teoriye göre, çarpışmanın etkisiyle Dünya’nın mantosundan magma uzaya fırladı ve bu olay Ay’ın oluşmasına neden oldu.

Bu teori şu an için sadece bir teori olsa da bilim insanları, Theia’nın kıtaların oluşumuna yardımcı olmuş olabileceğini ve bu eski gezegenin parçalarının Dünya’daki volkanik faaliyetleri etkilediğini öne sürüyor.


Araştırmacılar, Theia’nın parçalarını, sismologların Pasifik ve Afrika’nın altında iki kıta büyüklüğünde “bazal manto anomalileri” keşfetmesiyle bulduklarını düşünüyor.

Bu ‘anomaliler’, çevrelerinden daha yoğundur ve bu da onların Dünya’nın mantosunun geri kalanından farklı bir malzemeden yapıldığını gösteriyor.


Dünya’nın mantosundaki bu anomalileri gözlemleyerek ve onları çevresindeki maddelerle karşılaştırarak araştırmacılar, bunların Ay’ın oluşumuna neden olan çarpışmadan sonra Dünya’nın derinliklerinde korunmuş Theia’ya ait manto malzemesi olabileceğini öne sürdü.


Teorilerini desteklemek için araştırma ekibi, Theia’nın mantosunun bir kısmının proto-Dünya’nın alt mantosuna nasıl girmiş olabileceğini göstermek amacıyla simülasyonlar kullandı.

Theia’nın yoğunluğunun Dünya’dan daha yüksek olduğuna inanılıyor. Eğer Ay’daki örneklerin yoğunluğu ve bileşimi Theia olduğu düşünülen bu anomalilerle eşleşirse, bu Theia’nın bir zamanlar Dünya’ya çarptığını ve Ay’ın bu şekilde oluştuğunu kanıtlayabilir.


Bunun yanı sıra, araştırmacılar Ay’da bulunan zirkon kristallerinin Dünya’da ve Mars’ta da bulunduğunu belirtti.

Ekip, Theia’nın maddesinin Dünya’nın derinliklerinde hayatta kalmasının, Ay’ı oluşturan dev çarpışmanın doğal bir sonucu olacağını yazdı.


Şu sonuca vardılar:

“Dev çarpışmalar, gezegenlerin oluşumunun son aşamalarında yaygın olduğundan, diğer gezegen cisimlerinin iç kısımlarında da bu tür manto heterojenlikleri bulunabilir.”